Kto zarządza najważniejszymi organizacjami sportowymi w Polsce i na świecie? Najczęściej to pasjonaci czy fani wybranego sportu, którzy poświęcają swoje życie na prowadzenie klubów, szkółek czy akademii sportowych. Jednak postępująca komercjalizacja wymaga od nich coraz więcej. Jakie kompetencje powinien w takim razie posiadać nowoczesny menadżer sportu?
Menadżer sportu, przez lata nazywany pejoratywnym określeniem „działacza”, wbrew pozorom nie ma łatwego zadania. Można przyrównać go do wieloboisty. Chcąc kierować organizacją sportową, powinien posiadać interdyscyplinarną wiedzę ze styku nauk o sporcie, ale też nauk społecznych, biologicznych czy ekonomicznych, a co najważniejsze, umiejętnie korzystać z niej w pracy zawodowej.
Z boiska do sali konferencyjnej
Najczęściej na stanowiska menadżerskie w sporcie trafiają osób wprost ze świata sportu – byli zawodnicy lub trenerzy, którzy po zakończeniu kariery, znając ten świat „od środka”, pozostają w nim w nowej roli. Często pomagają im w tym zarobione pieniądze – Michael Jordan zakupił w tym celu udziały w klubie NBA Charlotte Hornets, choć ostatnio świat obiegła informacja, że część z nich sprzedał dwóm biznesmenom z Nowego Jorku. W Polsce dobrym przykładem jest Zbigniew Boniek, kiedyś ważny piłkarz reprezentacji Polski, teraz prezes najpotężniejszego związku w Polsce – PZPN.
W innym przypadku to często także sportowcy, którzy kończą granie na poziomie juniorskim albo przedwcześnie z powodu kontuzji. Wygrani są Ci, którzy już w trakcie gry zaczynają się przygotowywać do życia po karierze.
Od czego zacząć? Tak naprawdę ścieżkę edukacyjną ukierunkowaną na sport można rozpocząć już na poziomie liceum. Klasa o odpowiednim profilu może ułatwić dostanie się później na konkretny kierunek studiów. Przykładowo idąc do klasy humanistycznej, później można myśleć o takich specjalizacjach, jak dziennikarstwo sportowe, po których można zostać nie tylko dziennikarzem, ale też rzecznikiem prasowym. Tutaj także otwiera się furtka na pracę w zakresie PR-u czy marketingu sportowego.
Transfer z biznesu
Z drugiej strony, działaczami sportowymi często stają się osoby, które trafiają do tego świata już jako dorośli, zaczynając np. od wspierania klubu jako sponsor, aby później przejść do zarządzania organizacją, mając za sobą doświadczenie biznesowe i odpowiednie kontakty. Taką osobą z przeszłością biznesową jest m.in. Zbigniew Mioduski, prezes Legii Warszawa. To także prawnicy, którzy realizując zlecenia okołosportowe, zaczynają myśleć o pozostaniu w tej branży na stałe. Często też ludzie „migrują”, najpierw będąc podwykonawcami albo zewnętrznymi ekspertami, aby później na stałe związać się zawodowo np. ze związkiem sportowym.
Ciekawym przykładem jest też kariera Michała Listkiewicza, który zaczynał swoją przygodę ze sportem jako koszykarz, piłkarz oraz piłkarz ręczny, zasłynął jednak bardziej jako sędzia piłkarski, by ostatecznie zostać prezesem PZPN.
Polski menadżer sportu ma różne oblicza, lecz wciąż brakuje profesjonalizacji tego zawodu. Z czego to wynika? – To się na szczęście zmienia, ale ciągle brakuje przeświadczenia, że instytucje sportowe wymagają efektywnego zarządzania nimi. A tym powinni zajmować się wykwalifikowani menadżerowie. Nie chodzi tylko o sport komercyjny. Związek sportowy czy też klub III-ligowy to też "firmy" – w takim znaczeniu, że też posiadają cele i zasoby do ich osiągania. A tym trzeba zarządzać. Po drugie, wciąż oferta edukacyjna dla zarzadzania sportem jest zbyt mała. Zwłaszcza gdy weźmiemy pod uwagę specyfikę sportu – podkreśla dr Łukasz Panfil, rektor Wyższej Szkoły Zarządzania i Coachingu we Wrocławiu, która już od 9 lat kształci kolejnych menadżerów sportu.
Edukacja w służbie profesjonalizacji
Bez wysiłku na rzecz rozwoju osobistego ze strony samych zainteresowanych, trudno o podniesienie profesjonalizacji sportu w Polsce. Warto jednak zauważyć, że oferta ze strony szkół wyższych w kraju zawiera coraz więcej propozycji dla sektora sportowego.
Zarządzanie w sporcie jako kierunek na studiach stacjonarnych można podjąć m.in. na Uniwersytecie Jagiellońskim czy Uniwersytecie im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. Jeszcze więcej opcji mają osoby z tytułem licencjata czy magistra, zainteresowanie podjęciem podyplomowych. W ten sposób można kontynuować edukację w Warszawie, Gdańsku czy we Wrocławiu, wybierając jedną z wielu dedykowanych specjalizacji – przykładowo na Wydziale Sportu WSZiC można uczęszczać na zajęcia na kierunkach takich, jak: „Analityk gry sportowej”, „Trener Taktyk” i „Prawo w sporcie”.
Jak twierdzą twórcy tych specjalizacji, są one przygotowane z myślą o ludziach sportu. Co to oznacza? – Organizujemy je w taki sposób, aby ludzie sportu mogli bez barier z nich korzystać, dostosowując plan zajęć do rytmu treningów i współzawodnictwa w sporcie. Do tego dochodzi dużo e-learningu (webinary wieczorami – po „treningu i kolacji”) oraz praktyk i warsztatów w instytucjach sportowych. Natomiast kierunki mają tak ułożony program, aby student mógł się wyspecjalizować w wybranej dziedzinie, uzyskując konkretne kompetencje – podsumowuje dr Łukasz Panfil.
W roku akademickim 2019/20 na Wydziale Sportu WSZiC kształci się 250 studentów i 70 słuchaczy studiów podyplomowych. Rekrutacja na nowy rok w Wyższej Szkole Zarządzania i Coachingu we Wrocławiu rozpocznie się już w kwietniu 2020 roku.